علائم و نماد جوشکاری

استفاده از نماد جوشکاری به یک طراح اجاز می دهد اطلاعات جزئی مهم مربوط به جوش را به طور واضح به جوشکار نمایش دهد.

اطلاعات موجود در نماد جوش می تواند شامل جزئیات جوش مانند طول، عمق نفوذ، ارتفاع تقویت کننده، نوع شیار، ابعاد شیار، مکان، فرآیند، فلز پرکننده، استحکام، تعداد جوش ها، شکل جوش و پراخت سطح باشد. همه ی این اطلاعات معمولاً میتواند در نقشه مونتاژی جوشکاری وجود داشته باشد.

نمادهای جوشکاری یک زبان اختصاری برای جوشکار است. آنها در زمان و هزینه و خدمات صرفه جویی می کنند تا درک و دقت را تضمین کنند. انجمن جوشکاری آمریکا، نمادهای جوشکاری را استاندارد کرده است. تعدادی از نمادهای رایج برای جوشکاری در این مقاله نمایش داده شده است.

اگر اطلاعات بیشتری در مورد نمادها یا روش اعمال آن ها برای روش های جوشکاری دستی یا اتوماتیک ماشینی مورد نیاز است، این نماد ها را میتوان در کتابچه نمادهای استاندارد جوشکاری، لحیم کاری و تست های غیر مخرب، ANSI/AWS A2.4 ، که به عنوان استاندار ملی آمریکا توسط انجمن جوشکاری آمریکا چاپ شده مشاهده کنید.

پیشنهاد مکتبی نو: برشکاری واترجت چیست؟

اجزاء یک نماد جوشکاری

خط افقی – که خط مرجع نامیده می‌شود – محلی است که تمام نمادهای جوشکاری دیگر به آن وصل شده‌اند. دستورالعمل های جوشکاری در امتداد خط مرجع قرار گرفته است. یک فلش خط مرجع را به محل جوشکاری مرتبط می سازد.

در مثال بالا، فلش نشان داده شده از انتهای سمت راست خط مرجع کشیده می شود و به سمت پایین و سمت راست حرکت می کند، اما بسیاری از ترکیبات دیگر مجاز هستند.

اغلب، دو طرف اتصال وجود دارد که فلش به آن اشاره می کند، بنابراین دو مکان احتمالی برای جوش وجود دارد. برای مثال وقتی دو صفحه با یکدیگر به صورت T متصل شده اند، جوشکاری میتواند برای هر دو طرف بدنه T انجام شود.

نماد جوش بین دو طرف اتصال، به وسیله ی فلش و فضای بالا و پایین خط مرجع تمایز قائل میشود. آن سمت اتصال که نوک فلش نشان میدهد توسط دستورالعمل نوشته شده در پایین خط مرجع جوشکار میشود. طرف دیگر اتصال توسط دستورالعمل نوشته شده در بالای خط مرجع نماد جوشکاری میشود. این قانون که زیر خط مرجع برابر است با طرف فلش و بالای خط برابر با طرف دیگر بدون توجه به جهت فلش اعمال می شود.

پرچمی که در محل اتصال خط مرجع و بدنه فلش نمایش داده میشود بیانگر انجام جوشکاری هنگام نصب سازه در محل مورد نظر است. نماد جوش بدون پرچم به معنی این است که جوش قرار است در کارگاه انجام شود. در نقشه های قدیمی، جوش در محل نصب توسط یک دایره تو پر در محل اتصال خط مرجع و بدنه فلش نمایش داده میشود.

پیشنهاد مکتبی نو: اتصالات چسبی

مانند مثال زیر دایره تو خالی در محل اتصال خط مرجع با بدنه فلش به معنی این است که جوشکاری می بایست دور تا دور اتصال انجام شود.

دم نماد جوش محل نوشتن اطلاعات تکمیلی جوش میباشد. ممکن است شامل مرجع فرآیند جوشکاری، الکترود، جزئیات رسم یا هر اطلاعاتی که جایگاه خاصی در نماد جوش ندارد ولی به انجام جوشکاری نیاز است.

علائم اصلی نماد جوشکاری

نمادهای جوش برای نشان دادن فرآیندهای جوشکاری مورد استفاده در عملیات اتصال فلز، اعم از اینکه جوش موضعی یا “دور تا دور” باشد، خواه جوش کارگاهی باشد یا در محل نصب و شکل جوش استفاده می شود.

این نمادهای اصلی جوش (نمادهای جوش قوسی و گاز، نمادهای جوش مقاومتی، لحیم کاری، جوش ترمیت، القایی، و نمادهای جوشکاری شارشی) در زیر خلاصه و نشان داده شده است.

پیشنهاد مکتبی نو: پرینتر سه بعدی فلز

آموزش موشن استادی در سالیدورک

آموزش شیت متال در سالیدورک

محل جوش

نمادهای جوشکاری به خط مرجع در پایه اعمال می شود. همه خطوط مرجع دارای یک محل برای اطلاعات سمت فلش (سمت نزدیک) و طرف دیگر (سمت دور) هستند. بر این اساس، اصطلاحات سمت فلش، طرف دیگر و هر دو طرف برای تعیین محل جوش نسبت به اتصال استفاده می شود.

خط مرجع همیشه به صورت افقی رسم می شود. یک خط فلش از یک یا هر دو انتهای خط مرجع به سمت محل جوش رسم میشود. خط فلش می تواند به هر دو طرف اتصال اشاره کند و به سمت بالا یا پایین گسترش یابد.

اگر قرار است جوش در سمت فلش اتصال (سمت نزدیک) قرار گیرد، نماد جوش مورد نظر در زیر خط مرجع قرار می گیرد، شکل A. اگر قرار است جوش در طرف دیگر اتصال (سمت دور) قرار گیرد، نماد جوش بالای خط مرجع قرار می گیرد، شکل B.

هنگامی که قرار است جوش ها در دو طرف یک اتصال قرار گیرند، همان علامت جوش در بالا و زیر خط مرجع ظاهر می شود، شکل C و D. دُم به نماد اصلی جوش زمانی اضافه می شودکه لازم باشد مشخصات جوشکاری، روش ها یا سایر اطلاعات تکمیلی مورد نیاز برای ساخت جوش مشخص شود.

انواع جوش ها و نماد آن ها

هر موقعیت جوشکاری نماد اصلی خود را دارد که معمولاً در نزدیکی مرکز خط مرجع (و بالا یا پایین آن، بسته به اینکه در کدام طرف اتصال است) قرار می‌گیرد. نماد جوش یک ترسیمه کوچک است که معمولاً میتواند به عنوان یک مقطع ساده شده از جوش تعبیر شود.

در توضیحات زیر، نماد در هر دو “سمت فلش” و “سمت دیگر” نشان داده شده است.

جوش گلویی (ماهیچه ای، گوشه)
جوش شیاری
جوش انگشتانه و جوش دکمه ای

نمادهای جوش گوشه (Fillet welds Symbols)

یک جوش گلویی تقریباً مثلثی شکل است. برای اتصال مفاصل لبه رو هم، اتصال T، یا اتصالات گوشه ای که اتصال در زاویه تقریبی قائم است استفاده می شود.

جوش گلویی برای ایجاد اتصالات لبه رو هم، اتصالات گوشه و اتصالات T استفاده می شود. همانطور که نماد آن نشان می دهد، جوش گلویی از نظر مقطع تقریباً مثلثی است، اگرچه شکل آن همیشه یک مثلث قائم الزاویه یا مثلث متساوی الساقین نیست. فلز جوش در گوشه ای که توسط کنار هم قرار گرفتن دو عضو تشکیل شده است، رسوب می کند و با نفوذ و ترکیب شدن با فلز پایه اتصال ایجاد می کند.

پایه عمود مثلث بدون توجه به جهت خود جوش همیشه در سمت چپ نماد رسم می شود. اندازه پایه در سمت چپ نماد جوش نوشته شده است.

اگر قرار باشد دو پایه جوش به یک اندازه باشند، فقط یک اندازه داده می شود. اگر قرار است جوش پایه‌های نابرابر داشته باشد (بسیار کمتر از جوش با پایه‌های مساوی رایج است) هر دو اندازه داده شده و روی نقشه نشانی وجود دارد که کدام پایه بلندتر است.

طول جوش در سمت راست نماد داده می شود. اگر طولی داده نشود، جوش باید بین خطوط ابعاد مشخص شده (اگر داده شود) یا بین نقاطی که تغییر ناگهانی در جهت جوش رخ می دهد انجام شود.

برای جوش های متناوب، طول هر قسمت از جوش و فاصله جوش ها توسط یک خط تیره (اول طول، سپس فاصله) از هم جدا می شود و در سمت راست نماد جوش گوشه قرار می گیرد.

توجه داشته باشید که فاصله، یا گام، فضای خالی بین جوش ها نیست، بلکه فاصله مرکز به مرکز (یا انتها به انتها) است.

پیشنهاد مکتبی نو: مواد کامپوزیت

آموزش سالیدورک

نمادهای جوش های شیاری (Groove welds Symbols)

جوش شیاری معمولاً برای ایجاد اتصالات لبه به لبه استفاده می شود، اگرچه اغلب در اتصالات گوشه، اتصالات T و اتصالات بین قطعات منحنی و مسطح نیز استفاده می شود. همانطور که توسط انواع نمادهای جوش شیاری پیشنهاد شده، راه های زیادی برای ایجاد جوش شیاری وجود دارد که تفاوت ها در درجه اول به هندسه قطعاتی که باید به یکدیگر متصل شوند و آماده سازی لبه های آنها بستگی دارد.

فلز جوش در داخل شیار رسوب می‌کند و به فلز پایه نفوذ می‌کند و برای تشکیل اتصال با فلز پایه جوش می‌خورد. توجه: برای وضوح گرافیکی، نقشه های زیر معمولاً نفوذ فلز جوش را نشان نمی دهند. با این حال، بدانید که درجه نفوذ در تعیین کیفیت جوش مهم است.

انواع جوش شیاری عبارتند از:

جوش های شیاری مربعی (Square groove welds)

شیار با جدا شدن جزئی لبه ها ایجاد می شود. میزان جداسازی در صورت وجود روی علامت جوش داده میشود.

جوش های شیاری (V-groove welds)

لبه های هر دو قطعه به صورت تکی یا دوتایی پخ زده می شود تا شیار ایجاد شود. زاویه V بر روی نماد جوش همانندکه فاصله ریشه (در صورت وجود) داده شده است. اگر عمق V به اندازه ضخامت قطعه نباشد - یا نصف ضخامت در مورد V دو طرفه - عمق در سمت چپ نماد جوش داده می شود. اگر قرار است نفوذ جوش بیشتر از عمق شیار باشد، عمق گلوگاه موثر بعد از عمق V در پرانتز آورده می شود

جوش های شیاری نیم جناقی (Bevel groove welds)

لبه یکی از قطعات پخ شده و دیگری مربع است. خط عمود بر روی نماد جوش نیم جناقی بدون توجه به جهت خود جوش همیشه در سمت چپ رسم می شود. فلش به سمت قطعه ای که قرار است پخ شود اشاره می کند. اهمیت اضافی با یک شکست در خط پیکان تأکید می شود. اگر طراح ترجیحی در مورد اینکه کدام قطعه پخ زده میشود یا اگر قطعه ای که قرار است پخ زده شود برای یک جوشکار واجد شرایط واضح باشد، شکستن خط پیکان لازم نیست. زاویه و عمق پخ، گلویی موثر و فاصله در ریشه با استفاده از روش‌های مورد بحث در بخش جوش های شیاری V توضیح داده شده است.

جوش های شیاری U

لبه های هر دو قطعه به صورت مقعر ماشین کاری میشود. عمق شیار، گلویی موثر و جداسازی در ریشه با استفاده از روش‌های مورد بحث در بخش جوش های شیاری V شرح داده شده است.

جوش های شیاری J

لبه یکی از قطعات به صورت مقعر و دیگری مربع می باشد. برای جوش شیار U همانند جوش جناغی به جوش شیار V است. مانند جناغی، خط عمود همیشه در سمت چپ کشیده می شود و فلش (در صورت لزوم با شکست) به قطعه ای اشاره می کند که لبه آن نیاز به ماشین کاری است. عمق شیار، گلویی موثر و جداسازی در ریشه با استفاده از روش‌های مورد بحث در بخش جوش های شیاری V شرح داده شده است.

جوش شیاری جناغی لبه گرد (Flare-V)

معمولا برای اتصال دو قسمت گرد یا منحنی استفاده می شود. عمق مورد نظر خود جوش در سمت چپ نماد داده می شود که عمق جوش در پرانتز نشان داده خواهد شد.

جوش شیاری پخ منحنی (Flare bevel)

معمولاً برای اتصال یک قطعه گرد یا منحنی به یک قطعه صاف استفاده می شود. همانند Flare-V، عمق شیار ایجاد شده توسط دو سطح منحنی و عمق مورد نظر خود جوش در سمت چپ نماد داده می شود و عمق جوش در پرانتز نشان داده خواهد شد. خط عمود نماد همیشه بدون توجه به جهت خود جوش در سمت چپ رسم می شود.